Neslim Güvendeğer Doksat | 24 Aralık 2013 Salı | 3431 |
Önce Anadil Sonra Diğerleri
Çocuk ve Ergen Psikiyatrı Uzm. Dr. Neslim G. Doksat
İki ya da üç lisanla çocuk büyütmenin avantajları ve dezavantajları neler?
— Evde iki veya üç lisan kullanılırsa, çocuğun konuşması gecikebilir. Konuşamayan çocuk, sosyal ipuçlarını değerlendiremeyeceği için sosyal öğrenmesi gecikir. Bu durum ileride özgüven eksikliğine yol açabilir. Birden fazla lisan bilen kişinin her yönden avantajlı olduğu bir gerçek. Bu yüzden doğru yöntemler uygulanarak öğrenilen diğer diller çocuklar için büyük avantaj. Bu çocuklar öğrenmeye daha açık, daha sosyal ve özgüvenleri yüksek olur.
Nedir bu doğru yöntemler?
— Bebek, anne karnında sesleri algılamaya başlar. O yüzden, daha o dönemde çocukla anadilde konuşmaya başlanmalı. Çocuk ilk lisanını, yani anadilini öğrenirken evde herkesin o lisanı kullanması gerekli. En azından çocuğun en çok iletişiminin olduğu ebeveyn veya bakım veren kişi mutlaka o lisanı konuşmalı. Çocuk anadiline hakim olduktan sonra, ki bunlar basit cümlelerdir, ikinci lisan diğer ebeveyn veya bakıcı tarafından günlük iletişime eklenebilir. Önemli olan çocuğun her lisana ayrı ayrı hâkimiyeti gelişene kadar aynı kişilerin aynı lisanı kullanmalarıdır. Lisan hâkimiyeti tam olarak geliştikten sonra, ebeveynler karışık olarak her iki dille de konuşabilirler.
Üçüncü lisanın devreye girmesi ne zaman olabilir?
— Her iki lisan da oturduktan sonra, yine ayrı bir kişi tarafından üçüncü lisan devreye sokulabilir. Ama bu kişi de öğrenme tamamlanana kadar çocukla sadece bu yeni lisanda konuşmalı.
Çocuğun gelişiminde bu durumdan dolayı farklılıklar olur mu?
— Çok dil bilen çocuklar daima öğrenmeye açık, sosyal, özgüveni yüksek olan çocuktur. Çocuklar kiminle hangi lisanda konuşmaya alıştıysa, bunu o şekilde yürütürler. Hızla öğrenir, öğrendiği şeyin ayrımını hızla yapar ve uygularlar.
Nora Romi – 15 Nisan 2006 – Hürriyet