İntiharlar ve Gerçekler

Neslim Güvendeğer Doksat

24 Aralık 2013 Salı

1828

 

İntiharlar ve Gerçekler

 

Maalesef bir genç kızımız daha intihar batağına battı ve hazin bir şekilde ebediyete intikal etti. Gençlik intiharlarının, bâzı hastalıklarla ilişkilendirilmediği sürece, temel nedenleri arasında en çok arkadaşlarınca dışlanma, damgalanma ve prestij kaybı yatar. Aile içi huzursuzluklar, fiziksel ve/veya cinsel istismar, ebeveynler tarafından aşağılayıcı veya fiziksel acı verici cezaların verilmesi (dayak gibi) de önemli sebepler arasındadır. Çekingen, aşırı mahcup, asosyal yapıya, mizaca sâhip ergen ve gençlerde intihar oranı daha yüksektir çünkü daha kırılgandırlar. Bu yapıdaki gençlerin özgüvenleri zâten yetersiz olduğu için, örselenmeye ve engellenmeye tahammülleri çok daha düşüktür, stresle başa çıkmakta zorlanırlar. Soygeçmişinde, bilhassa yakın akrabalarında intihar olgusu bulunanlarda da intihar oranı çok daha yüksek; işin kalıtsal bir yönü de vardır yâni! Henüz ruhsal ve bedensel olgunluğa ulaşamamış olma, kendilik kavramının tam şeenmemiş bulunması bâzı gençlerimizin en büyük sorunsalı.

 

İntihar davranışının ruhsal mekanizmasını özetlersek, beyinde heyecanların ve duyguların düzenlendiği, temel içgüdüsel dürtülerin (cinsellik ve saldırganlık) doğduğu bölge limbik sistemdir (Freud’un İd’ine tekabül eder). Frontal, özellikle de prefrontal korteks ise en üst düzey çağrışımların gerçekleştirildiği, kısa ve uzun vâdeli plânların yapıldığı bölgedir (Freud’un Ego’suna tekabül eder). Tamamen fevrî ve dürtüsel şekilde intihar edenler hâricinde (işitme hallüsinasyonu “atla” dediği için atlayan bir şizofrendeki gibi), plânlı intiharlar da frontalde kararlaştırılıyor. Nitekim intihar kurbanlarının bu kortikal bölgelerinde ve genel olarak merkezî sinir sistemlerinde serotoninerjik (5-HT) faaliyetin azalmış bulunduğunu bildiren epey güvenilir araştırma mevcut.

 

Toplumda intiharın en yüksek oranda görüldüğü dilim gençler ve ergenlerdir, genellikle de akşamüstü, okul dönüş saatlerinde intihar ederler. Gençler arasında intiharların başlıca sebepleri arasında depresyon, bipolar karma durumlar (yâni hem depresif ruh hâli hem de manik hızlılık ve öfkelilik iç içe), demoralizasyon, son senelerde artarak madde kullanımı sonrası yaşanan anksiyete ve psikotik durumlar sayılabilir… Maalesef, toplumumuzun büyük bir ekseriyeti gençlerin sorunlarını bırakınız ciddiye almamayı, dinlemiyorlar bile!

 

Gene maalesef büyük medya (yazılısı da, görseli de), sırf reyting uğruna, konunun cılkını çıkartıp, kaş yapayım derken gözden ediyorlar bizi. Bal gibi özendirici, teşvik edici oluyorlar. Terörizan yaşantıların sürekli hatırlatılıp yazılması, gösterilmesi insanlarda olumsuz pekiştirmeye yol açar. Konunun üzerinde düzeyli bilimsel tartışma yapmak tabii ki şarttır ama temcit pilâvı gibi ikide bir görüntülerle ve düzeysiz beyanlarla gündeme getirmenin PKK’nın Kürt asıllı vatandaşlarımızı öldürerek endoktrinizasyon yapma taktiğinden hiç farkı yok: Olumsuz şartlanma ile beyin yıkama!

 

Peki, ne yapmak lâzım?

 

Faturayı hemen satanistlere vs. kesip adam avına çıkmamak lâzım; aile içi iletişim ve geçlere söz hakkı tanınması hususlarında topyekûn medya eğitimine girişmek lâzım, halkın ruhsal sorunlar hakkında doğru ve düzeyli şekilde bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi için birlikte hareket etmek lâzım…

 

Her ne kadar ütopik görünüyorsa da, bunla aslında mümkün ve basit şeyler, iş ki niyet ola!

---

 

Üzüntüsüz günler dileğiyle, esenlikle…
Prof. Dr. Mehmet Kerem DOKSAT – 2006

---

---

---

---

---