Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ‘nun (DEHB) tedavisinde ilâç kullanımı, özellikle de uyarıcı gruptan olan ajanların verilmesi, çocuğun âilesi ve yakınları arasında sıklıkla endişe yaratmakta ve tartışma konusu olmakta.

Maâlesef bilgisiz fakat ilgili herkes de genellikle aleyhte yazıp çiziyor…

Bu ilâçları hekim kontrolünde kullanırken hangi ana belirtilerin düzelebileceği konusunda fikir sahibi olmak bu açıdan çok önemlidir.

İşte, merkezî sinir sistemi uyarıcılarının DEHB’de kullanılması durumunda şu olumlu tesirlerin görülmesi hedeflenir:

Bilişsel Tesirler:
İstemli dikkat artar, çevreye karşı tepki verme hızında düzelme olur, itkisellik (fevrilik: impulsivity) azalır, verilen bilişsel tepkinin kalitesi zenginleşir, yakın hâfıza işlevleri düzelir.

Motor Tesirler:
Artmış motor hareketlilik azalır.

Sınıf İçinde Görülen Tesirler:
Gereksiz hareketliliği azalır, uygunsuz ve gereksiz kaçan konuşmaları azaltır, sırasında oturup verilen ödevi yerine getirme yeteneği artar, akademik performans artar, genel olarak işbirliği de artar.

Saldırganca Davranışlara Yönelik Tesirler:
Fiziksel ve sözel saldırganlığı azaltır.

Anne/Âile-Çocuk Etkileşimine Yönelik Tesirler:
Çocuğun âile içinde özellikle annesi tarafından eleştirilmesini gerektirecek durumların azalmasına yol açar. Annenin gösterdiği şefkat bu durumda doğal olarak artar. Âile içerisindeki sözel iletişim artar. Âile iletişimi olumlu şekilde etkilenir.

Akran İlişkilerine Yönelik Tesirler:
Akranları arasındaki işbirliğini arttırır ve akran ilişkilerini kısmî olarak normalize eder.

Sonuç olarak, bu kadar önemli ve geniş parametrelerde olumlu tesire yol açabilen bu ajanların, çocuk ve ergen psikiyatrı denetiminde tedavide kullanılması durumunda, çocuğun akademik ve sosyal işlevselliğinin ve hayat kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir.

Doçent Dr. Neslim Güvendeğer Doksat, Çocuk Ergen ve Genç Psikiyatrı, 03 Ağustos 2008 Pazar, İstanbul